الماس زرد چیست؟
الماس زرد از نظر کلکسیونرها و تاجران ممتاز جواهرات بسیار قابل توجه بوده و در بازار تجارت جهانی الماس از ارزش بالایی برخوردار است. یکی از معروفترین الماسهای زرد رنگ دنیا الماس تیفانی است.
این الماس زیبایی فریبنده ای دارد و متعلق به سال 1600 میلادی است. فراوان ترین رنگ در الماسهای Fancy color رنگ زرد است. و بطور کلی در میان الماسهای دنیا نزدیک به 98% آنها بی رنگ تا زرد هستند در میان الماسهای زرد آن دسته از الماسها در میان Fancy color ها قرار می گیرند که دارای غلظت رنگ زیادی باشند. الماسهایی را که دارای ته رنگ زرد تا زرد متوسط هستند را الماسهای (Cape) می نامند جالب است بدانیم که اولین الماسهای زرد دنیا در سال 1860 از معدن Dutoitspan در منطقه ای به نام Cape در آفریقای جنوبی استخراج شد و به همین علت الماسهای زرد رنگ را در بازار تجارت جهانی الماس Cape می نامند. این مقاله به شما کمک می کند تا با الماسهای زرد بیشتر آشنا شوید و به نکاتی مانند حجم تولید و قیمت آن آشنا شوید.
The Nature of yellow Diamond color
درجه بندی رنگ درالماسهای بی رنگ و زرد معمولی توسط حروف الفبای انگلیسی از D تا Z تعریف می شود الماسهای D, E, F کاملاً بی رنگ هستند و از دسته بندی F به بعد الماسها دارای رنگ هستند البته الماسهای GHIJ به صورت Face up یا دید از بالا بی رنگ دیده می شوند. به عبارت ساده تر اگر این الماسهای بر روی یک انگشتر یا آویز سوار شوند کاملاً بی رنگ به نظر می آیند. از درجه بندی j به بعد الماسها رنگشان بر روی زیور آلات قابل تشخیص است.
فرمول شیمیایی الماس C یا کربن است اگر الماس خلوص بالایی داشته باشد (در حدود 98/99% ) کاملاً بی رنگ است ولی این حالت کمتر اتفاق می افتد یکی از عناصری که به عنوان ناخالصی درون سنگ الماس وارد می شود نیتروژن است که عامل ایجاد رنگ زرد محسوب می شود.
حدود 2% نیتروژن می تواند رنگ زرد را در الماس ایجاد کند. در میان الماسهای زرد رنگ از درجه بندی رنگ Z, Y, X به بعد الماسها در دسته بندی Fancy color قرار می گیرند بطور کلی الماسهای زرد باید دارای غلظت رنگ زیادی باشند تا در دسته بندی Fancy color قرار گیرند این در حالی است که یک الماس آبی با ته رنگ آبی کمرنگ می تواند در دسته بندی Fancy color قرار گیرد. از سال 1998 تا 2003 30% از الماسهای زرد در دسته بندی رنگ Fancy Intense به بالا قرار داشته (مجله GEMS & Gemology تابستان 2005).
الماسهای زرد رنگ از لحاظ رنگ به دو دسته کلی تقسیم می شود.
I: گروه اول الماسهای زرد رنگی هستند که دارای Tone ثانویه رنگی نارنجی می باشند این دسته از رنگهای زرد را رنگ زرد گرم (warm yellow) یا رنگ زرد طلایی (Golden yellow) می نامند.
II: گروه دوم الماسهای زرد رنگی هستند که دارای Tone ثانویه رنگی سبز می باشند. این گروه از رنگ زرد را زرد سرد (cool yellow) یا زرد لیمویی (lemony yellow) می نامند. به دقت نمی توان گفت که کدامیک از گروههای رنگی ذکر شده نسبت به دیگری بیشتر یافت می شود زیرا واقعا دو گروه به یک نسبت در بازار وجود دارند.
همانند الماسهای آبی الماسهای زرد نیز می توانند دارای رنگ ثانویه باشند رنگهای ثانویه ای که همراه رنگ زرد مشاهده می شوند عبارتند از قهوه ای سبز و نارنجی لازم به ذکر است که الماسهایی که دارای رنگ ثانویه قهوه ای هستند به مراتب ارزان تر از الماسهایی هستند که فاقد رنگ قهوه ای می باشند.
در میان الماسهای زرد Fancy color الماسهایی بیشتر مورد توجه قرار می گیرند که دارای رنگ گرم باشند و در میان الماسهای زرد Fancy color با رنگ ثانویه الماس زرد با رنگ ثانویه نارنجی از ارزش بالاتری برخوردار است. در درجه بندی رنگ الماسهای زرد فانتزی فاکتوردیگری که دارای اهمیت است Tone یا میزان تاریکی و روشنایی رنگ سنگ است. جالب است بدانیم که موسسه گوهرشناسی GIA آمریکا در شناسنامه های الماسهای زرد فانتری خود (Fancy color) میزان Tone رنگ را در سنگ ذکر نمی کند این در حالی است که سنگهای الماس زردی که دارای Tone تیره هستند (Dark Tone) رنگ Fancy زرد آنها بیشتر برای چشم انسان قابل درک است تا الماسهای زردی که دارای Tone روشن هستند (light Tone) پس می توان نتیجه گرفت که ارزش
الماسهای زرد فانتزی با Tone تیره بیشتر از الماسهای زرد فانتزی با Tone روشن است. موسسه IGI بلژیک در شناسنامه الماسهای Fancy color خود در کنار HUE یا رنگ زمینه الماس میزان Tone سنگ را نیز بطور مشخص ذکر می کند.
فلورسنسی قوی
الماسهای زرد Fancy که دارای Tone تیره هستند را در بازار تجارت الماس (strong fancies) می نامند. رنگ این الماسها معمولا در محدوده Fancy Intense قرار می گیرند همچنین الماسهای زرد Fancy که دارای Tone روشن هستند را در بازار تجارت الماس Weak Fancies (فانتزی ضعیف) می نامند این دسته از الماسها معمولاً در محدوده Fancy light قرار می گیرند و همان طور که می دانیم قیمت یک الماس زرد Fancy Intense به مراتب بالاتر است از یک الماس مشابه با درجه بندی رنگ Fancy light البته تشخیص تفاوت در این دو رنگ نسبت به یکدیگر برای یک چشم غیر حرفه ای بسیار دشوار است و قطعاً نیازمند مراجعه به شناسنامه سنگ است.
داشتن فلورسنسی در الماسهای بی رنگ تا زردکمرنگ معمولی (Normal color) یک عیب محسوب می شود چرا که این مورد باعث کاهش تلالو الماس می شود ولی داشتن فلورسنس قوی برای یک الماس Fancy color زرد رنگ یک امتیاز است زیرا فلورسنس قوی می تواند
رنگ این الماسها را تقویت کرده و این امر موجب می شود در زمان قرارگیری الماس زرد Fancy در زیر نور آفتاب و نورهایی که دارای اشعه ماوراء بنفش هستند رنگشان قوی تر به نظر برسد طبیعتاً این امر موجب می شود تا یک الماس زرد Fancy که دارای فلورسنس قوی باشد از ارزش بالاتری نسبت به الماسهای زرد Fancy فاقد فلورسنس قوی برخودار شود.
در میان برخی از تاجران الماس این تصور غلط وجود دارد که فلورسنس آبی می تواند در الماسهای زرد و Fancy باعث به وجود آمدن حالت ابری درون الماس و ایجاد ته رنگ سبز در سنگ شود.
Clarity
مهمترین عامل تاثیر گذار در قیمت یک الماس Fancy color رنگ آن است هر چند که الماسهای زرد Fancy color به نسبت دیگر رنگها در میان رنگهای فانتزی فراوان تر است ولی باز هم نسبت به یک الماس کاملاً بی رنگ از ارزش بیشتری برخوردار است. این ارزش زمانی بیشتر می شود که در کنار رنگ زرد زیبای این الماسها Clarity یا درجه پاکی بالا (خوب ) نیز وجود داشته باشد. به نسبت رنگهای دیگرالماس رنگ زرد به طور میانگین از ناخالص کمتری برخوردار است.
بر اساس آمار منتشر شده توسط موسسه گوهرشناسی GIA 50% الماسهای زرد Fancy color دارای درجه پاکی vs هستند و نزدیک به 24% این الماسها دارای درجه پاکی vvs می باشند و درصد الماسهایی که دارای درجه پاکی SI هستند نیز 24% است درجه پاکی IF, FI 6% و تنها 2% از الماسهای زرد فانتزی دارای درجه پاکی I هستند.
CUT
در الماسهای Fancy color حفظ وزن سنگ Rough (تراش نخورده) و تقویت رنگ الماس در اولویت قرار دارند به همین علت الماسهای زرد رنگ فانتزی کمتر تراش برلیان گرد (Round Brilliant) داده می شوند و بیشتر از تراشهای Fancy استفاده می شود و در میان تراشهای Fancy تراش Stepcut به علت داشتن پاویلیون بلند هر دو هدف مورد نظر را برآورده می کند.
به طورکلی تراش برلیان گرد معمولا درصد زیادی از نور سفید را بازتاب می کند و این امر باعث روشنتر دیده شدن الماس است. این تراش معمولا بر روی الماسهایی که دارای ته رنگ زرد یا قهوه ای هستند بهترین تاثیر را داشته و آنها را تقریباً بی رنگ نشان می دهد.
Setting (مخراجکاری)
انتخاب روش مناسب جهت نصب الماسهای زرد Fancy color باعث می شود که رنگ سنگ بیشتر به چشم آید و ظاهر آن زیباتر مشاهده شود.
1- اگر الماس زرد Fancy در مرکز یک کار سوار می شود باید اطراف آن برلیانهای کاملا بی رنگ قرار گیرد تا رنگ الماس مرکز کار بیشتر خودنمایی کند.
2- برای تقویت رنگ زرد در سنگ بهتر است که اگر سنگ در مرکز کار سوار می شود به روش دیواره ای سوار شود.
3- می توانیم برای تقویت رنگ الماس در محل سوارکردن سنگ از طلای زرد استفاده شود و بقیه قسمتهای کار از طلای سفید استفاده شود تا تضاد رنگ زرد و سفید زیبایی رنگ سنگ را دو چندان کند.
در ادامه مقایسه ای بین قیمت الماسهای زرد فانتزی و بی رنگ با کیفیت یکسان را داریم تا ارزش این سنگها بیشتر مشخص شود. برای این کار سری به سایت زدیم و با موارد
زیر برخورد کردیم.
یک الماس fancy زرد قناری به وزن 64/1 قیراط و درجه پاکی vs1 و رنگ Fancy vivid yellowقیراطی 13720 دلار قیمت گذاری و برای فروش ارائه شده بود؛تراش این سنگ radiant و دارای درجه تراش very good است.
در حالی است که سنگی با همین مشخصات در بی رنگ ترین حالت در بالاترین قیمت قیراطی 10500دلار معامله می شود.
الماس دیگری به وزن 0.80 قیراط و درجه پاکی vs2 و رنگ Fancy vivid orangy yellow قیراطی 14750 دلار برای فروش ارائه شده بود .
الماسی با رنگ D و درجه پاکی VS2 در بازار تجارت قیراطی 4800 دلار معامله میشود.
در جدول زیر میانگین قیمت الماسهای زرد فانتزی 1 قیراطی آورده شده است.
در ادامه به معرفی الماسهای مشهور زرد جهان می پردازیم
Incomparable Diamond
کلمه Incomparable به معنی بی نظیر و غیر قابل قیاس است الماس فوق در کشور کنگو در سال 1980 یافت شد و Rough این الماس 890 قیراط وزن داشت این الماس توسط یک دختربچه که خارج از خانه عموی خود در حال بازی در توده ای از سنگ ریزه ها بود یافت شد. سنگ ریزه های موجود از باطله های معدن قدیمی الماس Miba بود که دختر بچه الماسی راکه پیدا کرده بود به عموی خود داد، او نیز این الماس را به یکی از تاجران الماس افریقا فروخت در نهایت این الماس در بلژیک توسط یکی از افراد ارشد شرکت Debeers خریداری شد و بعد از چند دست خرید و فروش توسط کمپانی Zale خریداری شد.
یکی از مشکلات این الماس محیط بسیار بی نظم آن بود که کار تراش آن را دشوار کرده بود و pert تراش این الماس را بالا می برد. یک طرف این الماس ضخیم و طرف دیگر آن نازک بود بر آمدگی و فرورفتگیهای زیادی نیز در یک طرف آن وجود داشت و طرف دیگر برجسته بود زمانی که این سطح این الماس تراش نخورده را پولیش دادند تا ناخالصی های درونی آن را بررسی کنند متوجه شدند که این الماس فاقد هر گونه ناخالصی درونی است.
وزن Rough این الماس 890 قیراط بود و برای تراش آن در ابتدا سعی بر این بود که وزن الماس تراش خورده از آن از الماس (کولینان 1) که 20/530 قیراط است بیشتر باشد ولی در هنگام بررسی سنگ برای انتخاب فرم تراش مناسب متوجه شدند که این الماس دارای چند رنگ مختلف است که در حقیقت به علت وجود تغییر غلظت عنصر رنگ دهنده در دل زمین بوجود آمده است.
مطالعه در زمینه انتخاب تراش مناسب برای این الماس شگفت انگیز چهار سال به طول انجامید و سرانجام تصمیم گرفته شد که این الماس به 14 قطعه تقسیم شود و برای اینکار سعی شد تا قسمتهایی که دارای رنگهای متفاوت با کل سنگ بودند از آن جداشود قطعات جدا شده دارای رنگهای زرد کم رنگ، زرد بسیار پر رنگ مایل به دودی و زرد با ته رنگ قهوه ای بود. 13 قطعه کوچک تراش داده شده از این الماس دارای وزنهای 66/15، 01/6، 28/5، 33/4، 45/3، 32/3، 31/3، 74/2، 99/1، 74/1، 63/1، 52/1، 33/1، قیراط وزن دارند. وزن بزرگترین قطعه این الماس پس از تراش 48/407 قیراط است که بعد از دو الماس بزرگ گلدن جوبیلی و کولینان 1 سومین الماس بزرگ جهان است. پس از تراش شناسنامه این الماس توسط موسسه گوهرشناس GEM Trade Laboratory (GTL) صادر شد درجه پاکی این سنگ Flawless (کاملاً پاک) است و دارای رنگ فانتزی زرد با ته رنگ قهوه ای (Fancy Brownish yellow) است. موسسه گوهر شناس GIA در سال 1988 بر این سنگ شناسنامه صادر کرد و تمامی موارد ذکر شده در شناسنامه قبلی را تایید کرد. فرم تراش این سنگ حالت خاصی از مثلث است و دارای سبک تراش Step cut است که طراح تراش این سنگ آن را Triolette می نامد.
در سال 1998 این الماس در حراجی در نیویورک ارائه شد و آن را Golden Giant یا غول طلایی نامیدند این الماس مجدداً در حراجی Christies در شهر لندن ارائه شد و نام این الماس به Incomparable به معنی غیر قابل قیاس، تغییر نام داده شد این الماس در سال 2002، 15 میلیون دلار قیمت گذاری شد.
Florentine Diamond
این الماس نیز به نظر بسیاری از کارشناسان هم دوره الماسهای کوه نور، دریای نور و الماس هوپ است و مانند این الماسها از معدن Golconda هندوستان توسط تاورنیه استخراج شده است. البته برخی از گفته ها حاکی از این مطلب است که این الماس زیبا متعلق به سال 1467 است نه سال 1650 این الماس دارای زرد Fancy است و دارای رنگ ثانویه سبز است , وزن آن 27/137 قیراط است شکل آن اشک و دارای 9 ضلع است این الماس دارای تراش Double Rose cut است. (مراجعه شود به شماره قبل تاریخچه کامل تراش الماس )، و 126 Facet بر سطح آن مشاهده می شود.
.
تاریخچه این الماس نیز مانند تمامی الماسهای معروف جهان آمیخته با افسانه است. طبق یک افسانه قدیمی در سال 1467 میلادی زمانی که چارلز دلیر دوک اتریشی در جنگ این الماس را بر سر داشته است کشته شده است یک سرباز پیاده نظام این الماس را از روی کلاه چارلز برداشته و به قیمت یک فلورین (a florin) فروخته است.
فلورین واحد پول انگلستان در آن سالها بوده است و معادل 2 شلینگ است. این سرباز گمان می کرد که این الماس 137 قیراطی یک قطعه شیشه کم ارزش است و به همین دلیل به بهای ناچیزی فروخته شده تا سالیان سال افرادی که این الماس را معامله می کردند با این تصور غلط که قطعه شیشه ای را معامله می کنند به بهای ناچیزی آن را خرید و فروش می کردند و بعد از مدتها پاپ جولیوس دوم این الماس را خریداری کرد و جزو دارایی ها خود قرار داد.
افسانه فوق با شواهد و مستندات تاریخی تطبیق چندانی ندارد تاریخچه دیگری درباره این الماس وجود دارد که با شواهد و مستندات مطابقت بیشتری دارد. در سال 1657 تاورنیر جهانگرد تاجر معروف جواهرات این الماس را به دوک توسکانه (Duke of Tuscany) . فروخت واین الماس جزو گنجینه او شد. زمانی که آخرین بازمانده خانواده دوک فوت کرد این الماس به همسر دوک آینده خانم وی ینا (Vienna) رسید و او این الماس را بر تاج سلطنتی خود قرار داد در آن زمان وی ینا این الماس را 000/750 دلار ارزش گذاری کرد.
بعد از سقوط امپراطوری اتریش در زمان جنگ جهانی اول الماس فلورنتین به همراه خانواده سلطنتی اتریش که به سوییس تبعید شدند به این کشور آورده شد و شایعه شده بود که فردی ناشناس قصد سرقت الماس فوق به همراه جواهرات سلطنتی را دارد و این هدف را با همکاری یکی از نزدیکان خانواده سلطنتی انجام خواهد داد این شایعه باعث
شد که این الماس کم نظیر در سال 1920 به ایالات متحده آمریکا رفته و پس از تراش مجدد به فروش رفت از سال 1920 تا امروز اطلاعی از این الماس در دست نیست. این الماس نیز در لیست الماسهای مشهور مفقود شده دنیا قرار گرفته است.
الماسهای زرد ایرانی
الماسهای زرد ایرانی از الماسهای آفریقایی هستند که در سومین سفر ناصرالدین شاه به اروپا در سال 1889 خریداری شد. این الماسها در دنیا به نام Iranian yellow Diannond معروف هستند. این الماسها هم اکنون در موزه جواهرات ملی ایران وجود دارد و در معرض دید عموم است. بزرگترین الماس این مجموعه 16/152 قیراط وزن دارد که در تصویر فوق وجود ندارد بعد از الماس فوق بزرگترین الماس این مجموعه 45/135 قیراط وزن دارد هیچ کدام از الماسهای این مجموعه دارای رنگ زرد غلیظ یا Fancy color نیستند ولی جزو نامدارترین الماسهای جهان محسوب می شوند. اکثر این الماسها دارای محدوده رنگ L – M – N هستند علت زرد دیده شدن این الماسها ابعاد بزرگ آنها می باشد اگر این الماسها کوچکتر بودند رنگشان به وضوح قابل تشخیص نبود.
در ادامه لیست الماسهای زرد ایرانی آورده شده است تعداد این الماسها 23 عدد می باشد.
1 — 152.16 carats; rectangular old brilliant; silver cape
2 — 135.45 carats; high (old) cushion brilliant; cape
3 — 123.93 carats; high (old) cushion brilliant; silver cape
4 — 121.90 carats; multi-faceted octahedron; cape
5 - 114.28 carats; high (old) cushion brilliant; silver cape
6 — 86.61 carats; rounded triangular brilliant; cape
7 — 86.28 carats; irregular Mogul cut; silver cape
8 — 78.96 carats; high (old) cushion brilliant; cape
10 — 75.00 carats (est.); pendeloque brilliant; silver cape
11 — 75.00 carats (est.); pendeloque brilliant; silver cape
12 — 72.84 carats; irregular pear shape; champagne
13 — 65.65 carats; rectangular (old) brilliant, cape
14 — 60.00 carats (est.); cushion brilliant; yellow
15 — 57.85 carats; round brilliant; silver cape
16 — 57.15 carats; cushion brilliant; silver cape
17 — 56.19 carats; cushion brilliant; silver cape
18 — 66.57 carats; cushion brilliant; silver cape
19 — 54.58 carats; irregular oval Mogul cut; colorless
20 — 54.35 carats; high (old) cushion brilliant; peach
21 — 53.50 carats; high (old) cushion brilliant; silver cape
22 — 51.90 carats; elliptical Mogul cut; colorless
23 — 38.18 carats; multi-faceted trapezoid cut; colorless
گلدن جوبی لی
این الماس بزرگترین الماس جهان است و وزن آن 67/ 545 قیراط است این الماس متعلق به پادشاه تایلنداست. رنگ این الماس Fancy بوده و رنگ آن زرد قهوه ای (با غلظت برابر ) Fancy Yellow Brown می باشد در تصویر فوق رنگ آن زرد مایل به نارنجی دیده می شود بزرگترین الماس دنیا بعد از این الماس کولینان 1 است.
